هادی (علیه السلام)- رِسَالَتُهُ (علیه السلام) فِی الرَّدِّ عَلَی أَهلِ الجَبرِ وَ التَّفوِیضِ إنَّهُ قَالَ ... إِذَا قَالَ الرَّجُلُ قَوْلًا وَ اعْتَقَدَ فِی قَوْلِهِ دَعَتْهُ النِّیَّهًُْ إِلَی تَصْدِیقِ الْقَوْلِ بِإِظْهَارِ الْفِعْلِ وَ إِذَا لَمْ یَعْتَقِدِ الْقَوْلَ لَمْ تَتَبَیَّنْ حَقِیقَتُهُ وَ قَدْ أَجَازَ اللَّهُ صِدْقَ النِّیَّهًِْ وَ إِنْ کَانَ الْفِعْلُ غَیْرَ مُوَافِقٍ لَهَا لِعِلَّهًِْ مَانِعٍ یَمْنَعُ إِظْهَارَ الْفِعْلِ فِی قَوْلِهِ: إِلَّا مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ (نحل/106) بِالْإِیمانِ وَ قَوْلِهِ لا یُؤاخِذُکُمُ اللهُ بِاللَّغْوِ فِی أَیْمانِکُم (بقره/ ۲۲۵)
امام هادی (علیه السلام) حضرت در نامه‌ای برای ردّ [نظر] اهل جبر و اختیار فرمود: ... اگر شخصی، قائل به کلامی باشد و به این کلام خود معتقد نیز باشد، [ناخداگاه] این اعتقاد او را وادار می‌کند که کلام خود را به صورت عملی [اجرا و] تأیید کند. امّا در مورد شخصی که به گفته‌ی خود اعتقاد ندارد، نمی‌تواند حقیقت (که آیا گوینده این حرف خودش را قبول دارد و یا دروغ می‌گوید یا تقیّه می‌کند) را دانست. خداوند نیز درست‌بودن نیّت را شرط دانسته حتّی اگر عمل انسان به دلیل وجود مانعی که مانع ظهور آن (نیّت حقیقی فرد) است، موافق نیّتش نباشد و فرموده: به‌جز آن‌ها که تحت فشار واقع شده‌اند در حالی که قلبشان آرام و با ایمان است و لا یُؤاخِذُکُمُ اللهُ بِاللَّغْوِ فِی أَیْمانِکم.
